เคยไดย้นิ คำ วา่ RFID กนั ไหมครับ? เจา้ RFID หรอื Radio Frequency Identification นแี่ หละ คอื เทคโนโลยที คี่ อ่ ยๆ เปลยี่ นวธิกี ารตดิ ตามและจัดการขอ้มลู ในชวีติ ประจำ วนั เรา ตงั้แตก่ ารจัดการสนิคา้ในรา้น จนถงึการดแู ลคนไขใ้นโรงพยาบาล หลายๆ คนอาจจะยงัไมร่ จู้ ักวา่ RFID คอื อะไร หรอื มปี ระโยชนย์ งัไง วนั นี้ ผมจะเลา่ ใหฟ้ ังแบบงา่ ยๆ เองครับ 

RFID ทำงานยงัไงนะ? 

ลองนกึ ถงึบตั รพนักงาน บตั รรถไฟฟ้า หรอื สตกิเกอรท์ ตี่ ดิ สนิคา้ในหา้ง เวลาเรานำ บตั รไปแตะผา่ นเครอื่ ง หรอื การนำ สงิ่ ของบางอยา่ งทยี่ งัไมไ่ ดช้ ำระถอื ผา่ นประตดู งักลา่ วกจ็ ะมเีสยี งเตอื นออกมา นั่นละ่ คอื การทำ งานของ RFID ครับ RFID ทำ งานผา่ นแท็กเล็กๆ ทมี่ ชี ปิเกบ็ ขอ้มลู อยู่ ซงึ่ เจา้แท็กนลี่ ะ่ ทเี่ ราจะนำ มาตดิ ไวก้บั สงิ่ ของ หรอื ฝังไวใ้นบตั ร จากนัน้ เครอื่ งอา่ น (Reader) จะสง่ คลนื่ วทิ ยไุ ปดงึขอ้มลู ออกมาโดยทเี่ ราไมต่ อ้ งแตะ ไม่ ตอ้ งสแกนทลี ะชนิ้ ใหว้นุ่ วาย พดู งา่ ยๆ คอื ถา้มแี ท็กอยใู่ นระยะทเี่ ครอื่ งอา่ นตรวจจับได ้มนั จะดงึขอ้มลู ออกมา ไดท้ นั ทีใน RFID เเบง่ เป็นสองแบบหลกั ๆ คอื แบบทตี่ อ้ งพงึ่ พลงังานจากเครอื่ งอา่ น (Passive Tag) กบั แบบ ทมี่ แีบตเตอรใี่ นตวั (Active Tag) แบบ Passive ใชพ้ ลงังานจากคลนื่ วทิ ยขุ องเครอื่ งอา่ น เลยทำ งานไดใ้น ระยะสนั้ ๆ สว่ น Active Tag มแีบตเตอรี่ เลยสง่ ขอ้มลู ไดไ้กลขนึ้ เป็นไงครับ เรมิ่ เห็นภาพการทำ งานของ RFID แลว้ใชไ่ หมครับ? 

RFID ใชท้ ำอะไรไดบ้ าง้ ? 

ถา้อยากรวู้า่ RFID มปี ระโยชนย์ งัไง ผมจะเลา่ ใหฟ้ ังกบั การใชง้านในหลายๆ อตุ สาหกรรมทเี่ ราคนุ้เคย และ ยงัมผี ลกบั ชวีติ ประจำ วนั ของเราอยา่ งไมร่ ตู้ วัอกี ดว้ย 

การจดัการคลงัสนิคา้และโลจสิตกิ ส์ 

เคยคดิ ไหมครับวา่ Amazon หรอื รา้นคา้ออนไลนใ์ หญๆ่ เขาหยบิ ของใหเ้ราทนั ทที เี่ ราสงั่ ไดย้ งัไง นั่นเพราะ ในคลงัสนิคา้ของเขามรีะบบ RFID ทคี่ อยตรวจสอบและตดิ ตามสนิคา้ทกุ ชนิ้ แบบเรยีลไทมค์ รับ กอ่ นหนา้นี้ การนับสนิคา้ทลี ะชนิ้ ตอ้ งใชบ้ ารโ์ คด้ ตอ้ งสแกนกนั ทลี ะอนั แตพ่ อมีRFID ทสี่ ามารถนับและตดิ ตามอตั โนมตั ิ ไดผ้ า่ นคลนื่ วทิ ยุ ทำ ใหล้ ดเวลาการเชก็ สต็อกและการหาสนิคา้ไปไดเ้ยอะเลย 

ตวัอยา่ งการใชง้านจรงิ: ที่ Amazon ทกุ ครัง้ ทสี่ นิคา้ถกู นำ เขา้คลงั จะถกู ตดิ แท็ก RFID ตงั้แตต่ น้ แลว้จะมี ระบบตดิ ตามสนิคา้ทกุ ชนิ้ จนกวา่ จะออกจากคลงั สนิคา้ในคลงั Amazon จะรพู้ กิดั ทกุ ชนิ้ ทำ ใหล้ ดเวลาใน การคน้หา แถมยงัลดความผดิ พลาดในการจัดสง่ ไดด้ ว้ย 

การคา้ปลกี : ดเูเลงา่ ย ลดการโจรกรรม 

รไู้หมครับวา่ รา้นคา้ใหญๆ่ อยา่ งซเูปอรม์ ารเ์กต็ บางแหง่ หรอื รา้นเสอื้ ผา้แบรนดด์ งั ไดม้กี ารนำ RFID มาใช ้ เพอื่ ชว่ ยในการจัดการสนิคา้ในรา้น และการป้องกนั การโจรกรรมใหม้ปี ระสทิ ธภิ าพทดี่ ขี นึ้ ครับ ดว้ยระบบ RFID ทำ ใหร้ไู้ดท้ นั ทวีา่ มกี ารนำ สนิคา้ออกไปจากรา้นโดยไมช่ ำระเงนิ สว่ นตอนชำระเงนิ แคเ่ อาสนิคา้ผา่ น เครอื่ งอา่ น RFID กส็ ามารถคดิเงนิ ไดเ้ลย สะดวกมากๆ 

ตวัอยา่ งการใชง้านจรงิ: Amazon Go เป็นอกีหนงึ่ ตวัอยา่ งของรา้นทเี่ อา RFID มาใชใ้นการชำระเงนิ แบบ ไมม่ พี นักงาน ลกู คา้สามารถหยบิ สนิคา้ออกไปจากรา้นไดเ้ลย ไมต่ อ้ งสแกน ไมต่ อ้ งรอตอ่ ควิ RFID จะบนั ทกึ ขอ้มลู ของสนิคา้และคำ นวณคา่ ใชจ้า่ ยใหแ้บบอตั โนมตั ิเป็นการชอ้ปปิ้งทงี่ า่ ยและเร็วขนึ้ มากๆ 

ฟารม์ ปศสุ ตัว:์ตดิ ตามและรวบรวมขอ้ มลู ตา่ งๆเกยี่ วกบัสขุ ภาพของสตัวใ์นฟารม์ ในฟารม์ ทเี่ ลยี้ งสตั วเ์ยอะๆ เชน่ ววัหรอื แกะ RFID กเ็ป็นตวัชว่ ยตดิ ตามสตั วแ์ ตล่ ะตวัไดเ้ชน่ กนั เกษตรกร สามารถตดิ แท็ก RFID ไวท้ สี่ ตั วท์ กุ ตวั แลว้ใชต้ รวจสอบประวตั สิขุ ภาพ การใหอ้ าหาร และขอ้มลู สำ คญั อนื่ ๆ ของสตั วแ์ บบอตั โนมตั ิพดู งา่ ยๆ คอื แท็กเดยี วเกบ็ ขอ้มลู ไดห้ มด ไมต่ อ้ งจดขอ้มลู เองทกุ ครัง้

ตวัอยา่ งการใชง้านจรงิ: ฟารม์ โคนมขนาดใหญใ่ ช ้RFID ตดิ ตามขอ้มลู ดา้นสขุ ภาพ การผลติ นม และการ ใหอ้ าหารของโคแตล่ ะตวั เจา้ของฟารม์ สามารถรับรไู้ดเ้ลยวา่ โคตวัไหนใหน้้ำนมเทา่ ไหร่ สขุ ภาพเป็นยงัไง เป็นการดแู ลสตั วท์ แี่ มน่ ยำ มากขนึ้ 

การดแู ลผปู้่ วยในโรงพยาบาล 

ในโรงพยาบาล RFID ชว่ ยใหก้ ารตดิ ตามขอ้มลู คนไขง้า่ ยขนึ้ มาก แท็ก RFID สามารถเกบ็ ขอ้มลู ของผปู้่วย เชน่ ประวตั กิ ารรักษา แพทยท์ ดี่ แู ล รวมถงึสามารถตดิ ตามตำ แหน่งของผปู้่วยในกรณีทตี่ อ้ งการชว่ ยเหลอื ฉุกเฉนิ ได ้แพทยแ์ ละพยาบาลยงัสามราถเขา้ถงึขอ้มลู ทสี่ ำ คญั ไดแ้บบรวดเร็ว ลดความเสยี่ งตอ่ การผดิ พลาด ทางการแพทยไ์ ปไดเ้ยอะมาก 

ตวัอยา่ งการใชง้านจรงิ: ในโรงพยาบาลใหญๆ่ RFID ชว่ ยใหแ้พทยต์ ดิ ตามและเขา้ถงึขอ้มลู สขุ ภาพคนไข ้ ไดต้ ลอดเวลา รวมถงึการตดิ ตามตำ แหน่งของบคุ ลากรทางการแพทยใ์นกรณีฉุกเฉนิ เป็นการเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพและความรวดเร็วในการใหบ้ รกิ าร 

การตดิ ตามเอกสารและความปลอดภยัในองคก์ ร 

หลายองคก์ รทตี่ อ้ งจัดการกบั เอกสารสำ คญั หรอื ขอ้มลู สำ คญั กห็ นั มาใช ้RFID เชน่ กนั ครับ RFID ทำ ให้ องคก์ รตรวจสอบไดว้า่ เอกสารหรอื ทรัพยส์ นิสำ คญั ๆ อยทู่ ไี่ หน ใครเป็นผถู้อื ครอง ทำ ใหส้ ะดวกในการคน้หา และลดความเสยี่ งตอ่ การสญู หายหรอื การเขา้ถงึขอ้มลู โดยไมไ่ ดร้ับอนุญาต 

ตวัอยา่ งการใชง้านจรงิ: ในองคก์ รขนาดใหญท่ มี่ เีอกสารจำ นวนมาก การตดิ RFID ไวก้บั เอกสารชว่ ยให้ ทราบวา่ เอกสารนัน้ อยทู่ ไี่ หน ทำ ใหก้ ารจัดการเอกสารปลอดภยั และลดความเสยี่ งตอ่ การสญู หายไดเ้ป็นอยา่ ง ดี 

แนวโนม้ ใหมๆ่ ของ RFID 

RFID ไมไ่ ดห้ ยดุ แคท่ กี่ ารตดิ ตามหรอื ระบตุ วัตนครับ มนั ยงัสามารถพัฒนาตอ่ ไปไดเ้รอื่ ยๆ จนเกดิ แนวโนม้ ใหมๆ่ ทนี่ ่าจับตามอง ลองมาดกู นั วา่ ในปัจจบุ นั RFID กำ ลงัพัฒนาไปทางไหนบา้ง 

แท็ก RFID ทใี่ ชพ้ ลงังานต่ำ 

แท็ก RFID รนุ่ ใหมท่ ใี่ ชพ้ ลงังานต่ำ ลงและมแีบตเตอรที่ ใี่ ชง้านไดน้ านขนึ้ กำ ลงัเป็นทนี่ ยิ ม โดยเฉพาะใน พนื้ ทหี่ า่ งไกลทไี่ มม่ แีหลง่ พลงังาน เชน่ พนื้ ทกี่ ารเกษตรหรอื การขนสง่ ระยะไกล แบตเตอรที่ ใี่ ชง้านไดน้ านจะ ชว่ ยใหแ้ท็กทำ งานไดอ้ยา่ งตอ่ เนอื่ งและยดื ระยะเวลาการใชง้านไดม้ ากขนึ้ 

ผสาน RFID เขา้กบั IoT 

การผสาน RFID กบั IoT กำ ลงัเป็นเทรนดท์ มี่ าแรง เพราะทำ ให้RFID สามารถสง่ ขอ้มลู แบบเรยีลไทมไ์ ปยงั ระบบคลาวดไ์ ดเ้ลย ขอ้มลู ตา่ งๆ จะถกู วเิคราะหแ์ บบอตั โนมตั แิละชว่ ยใหส้ ามารถวางแผนการทำ งานหรอื แจง้ เตอื นไดอ้ยา่ งรวดเร็ว เหมาะกบั การทำ งานทตี่ อ้ งการการตดิ ตามอยา่ งใกลช้ ดิ 

แท็ก RFID แบบบางและยดื หยนุ่ 

แท็ก RFID รนุ่ ใหมๆ่ บางและยดื หยนุ่ กวา่ เดมิ ทำ ใหต้ ดิ ตงั้กบั สงิ่ ของทมี่ รีปู ทรงแตกตา่ งกนั ได ้เชน่ บรรจุ ภณั ฑอ์ าหาร เสอื้ ผา้ และอนื่ ๆ ซงึ่ จะชว่ ยใหก้ ารตดิ ตามเป็นไปไดง้า่ ยขนึ้ และสามารถใชง้านในหลากหลายรปู แบบมากขนึ้ 

การเพมิ่ ความปลอดภยัในการใชง้าน RFID 

ในยคุ นเี้รอื่ งความปลอดภยั เป็นสงิ่ สำ คญั มากครับ การเพมิ่ การเขา้รหสั ในแท็ก RFID ชว่ ยใหข้ อ้มลู ไมถ่ กู เขา้ถงึงา่ ยๆ ลดความเสยี่ งทขี่ อ้มลู จะถกู แฮ็กหรอื ละเมดิ และชว่ ยใหอ้ งคก์ รใชง้าน RFID ไดอ้ยา่ งมนั่ ใจยงิ่ ขนึ้ 

สรปุ

RFID เป็นเทคโนโลยที มี่ ปี ระโยชนม์ ากและกำ ลงัเป็นทนี่ ยิ มในหลายๆ อตุ สาหกรรม ไมว่ า่ จะเป็นการตดิ ตาม สนิคา้ การป้องกนั ขโมย การดแู ลสขุ ภาพ ไปจนถงึการจัดการเอกสาร เเละยงัสามารถตอ่ ยอดไปสคู่ วามเป็น ไปไดใ้หมๆ่ เชน่ การทำ งานรว่ มกบั IoT และการเพมิ่ ประสทิ ธภิ สพในการรักษาความปลอดภยั กท็ ำ ให้RFID มคี วามน่าสนใจและใชง้านไดอ้ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพมากขนึ้ ถา้ธรุ กจิไหนเรมิ่ นำ RFID ไปใช ้กจ็ ะชว่ ยเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพและลดขอ้ผดิ พลาดไดเ้ยอะเลยครับ